Moodle
Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
 
Αναφορικές συμπερασματικές προτάσεις


Οι αναφορικές συμπερασματικές προτάσεις:

  • Δηλώνουν το αποτέλεσμα ή το συμπέρασμα της ενέργειας του ρήματος της προσδιοριζόμενης πρότασης, όπου συνήθως υπάρχει ως δείκτης που προσημαίνει την παρουσία της:

    → ένα δεικτικό: οὕτω(ς), τηλικοῦτος, τοιοῦτος, τοσοῦτος (π1, π2, π6) ή
    → μια αρνητική έκφραση οὐδείς ἐστιν, οὐκ ἔστιν οὐδείς, οὔτε ἔστι (π3).

  • Εισάγονται με τις αναφορικές αντωνυμίες οἷος, ὅς, ὅσος, ὅστις (π4)

  • Εκφέρονται με τις εγκλίσεις των προτάσεων κρίσεως, όπως και οι απλές συμπερασματικές προτάσεις. (π5, π6)

  • Λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί του αποτελέσματος.

  • Έχουν άρνηση:

    → οὐ, με τις εγκλίσεις των προτάσεων κρίσεως (π.2, π.5) και
    → μή, με την αναφορική αντωνυμία οἷος + απαρέμφατοb (π.7).



Παραδείγματα
  1. Οὐδεὶς γάρ ἐστιν οὕτω ῥᾴθυμος, ὅστις ἂν δέξαιτο παρὰ τῶν προγόνων τὴν ἀρχὴν ταύτην παραλαβεῖν μᾶλλον ἢ κτησάμενος ὥσπερ ἐκεῖνος τοῖς παισὶ τοῖς αὑτοῦ καταλιπεῖν. (Ἰσοκράτης, Εὐαγόρας 35)
    Μτφρ: Γιατί, κανείς δεν είναι τόσο αδιάφορος, ώστε να δεχθεί περισσότερο να παραλάβει από τους προγόνους αυτήν την εξουσία παρά, αφού την αποκτήσει, όπως εκείνος, να την αφήσει στα παιδιά του.


  2. Καὶ τίς οὕτως ἐστὶν ἀναίσθητος ὅστις οὐκ ἂν ἀλγήσειε τοιαύτης διαβολῆς περὶ αὑτὸν γιγνομένης; (Ἰσοκράτης, Περὶ ἀντιδόσεως 218-219)
    Μτφρ: Και ποιος είναι τόσο αναίσθητος, ώστε να μη πονέσει, αν γίνει σε βάρος του μια τέτοιου είδους συκοφαντία;


  3. Οὐδεὶς ἂν γένοιτο, ὡς δόξειεν, οὕτως ἀδαμάντινος, ὃς ἂν μείνειεν ἐν τῇ δικαιοσύνῃ καὶ τολμήσειεν ἀπέχεσθαι τῶν ἀλλοτρίων. (Πλάτων, Πολιτεία 360b)
    Μτφρ: Κανείς δεν θα γίνει τόσο ακέραιος, όπως φαίνεται, ώστε να μπορέσει να τηρήσει το πνεύμα της δικαιοσύνης και να έχει τη δύναμη να απόσχει από τα ξένα πράγματα.


  4. Εὖ γε μέντοι, ἔφη, ἴσθι ὅτι ταῦτα τἀγαθὰ τοιαῦτά ἐστιν οἷα ὅσῳ πλείονα φαίνεται, τοσούτῳ μᾶλλον ἐμὲ βαρύνει. (Ξενοφῶν, Κύρου Παιδεία 5.4.25)
    Μτφρ: Να ξέρεις καλά όμως, είπε, ότι αυτά τα αγαθά είναι τέτοια, ώστε όσο αφθονότερα φαίνονται, τόσο περισσότερο με στενοχωρούν.


  5. Ἐν μέσῳ ἡμῶν καὶ βασιλέως ὁ Τίγρης ποταμός ἐστι ναυσίπορος, ὃν οὐκ ἂν δυναίμεθα ἄνευ πλοίων διαβῆναι. (Ξενοφῶν, Κύρου Ἀνάβασις 2.2.3)
    Μτφρ: Ανάμεσα σε μας και στον βασιλιά είναι ο Τίγρης ποταμός πλωτός, τον οποίο δεν θα μπορέσουμε να διαπλεύσουμε χωρίς καράβια.


  6. Οὐδεὶς οὕτως ἠλίθιός ἐστιν ὅστις οὐχὶ κἂν δοίη καὶ πρῶτος εἰσενέγκαι. (Δημοσθένης, Περὶ τῶν συμμοριῶν 26)
    Μτφρ: δεν είναι τόσο ανόητος, ώστε να μη δώσει και να μη συνεισφέρει.


  7. Καὶ γὰρ τοιοῦτος ὁ Στάσιππος ἦν οἷος μὴ βούλεσθαι πολλοὺς ἀποκτεινύναι τῶν πολιτῶν. (Ξενοφῶν, Κύρου Παιδεία 6.5.7)
    Μτφρ: Καθόσον μάλιστα ήταν τέτοιος ο Στάσιππος, ώστε να μη θέλει να σκοτώνει πολλούς από τους πολίτες.


Σημείωση 8η:
Οι αναφορικές συμπερασματικές προτάσεις εισάγονται με τις αναφορικές αντωνυμίες οἷος και ὅσος, αν προσδιορίζουν τις αντίστοιχες δεικτικές αντωνυμίες τοιοῦτος και τοσοῦτος· συνήθως τότε εκφέρονται με απαρέμφατο και έχουν άρνηση μή (π1, π2).


Παραδείγματα
  1. Καὶ γὰρ τοιοῦτος ὁ Στάσιππος ἦν οἷος μὴ βούλεσθαι πολλοὺς ἀποκτεινύναι τῶν πολιτῶν. (Ξενοφῶν, Κύρου Παιδεία 6.5.7)
    Μτφρ: Καθόσον μάλιστα ήταν τέτοιος ο Στάσιππος, ώστε να μη θέλει να σκοτώνει πολλούς από τους πολίτες.


  2. Ἀλλά μοι δοκεῖ τοσοῦτον χωρίον κατασχεῖν, ὅσον ἔξω τοὺς ἐσχάτους λόχους γενέσθαι τῶν πολεμίων κεράτων. (Ξενοφῶν, Κύρου Ἀνάβασις 4.8.12)
    Μτφρ: Μου φαίνεται ότι πρέπει να κατέχουμε τόση έκταση, ώστε οι τελευταίοι λόχοι να εξέχουν από τα άκρα των εχθρών.


Σημείωση 9η:
Σε περίπτωση παράλειψης των δεικτικών αντωνυμιών τοιοῦτος και τοσοῦτος, οι αντίστοιχές τους αναφορικές αντωνυμίες οἷος και ὅσος ισοδυναμούν με τα τοιοῦτος, ὥστε (π.α) και τοσοῦτος, ὥστε (π.β), αντίστοιχα.


Παραδείγματα
α. Οὐ γὰρ ἦν ὥρα οἵα τὸ πεδίον ἄρδειν. (Ξενοφῶν, Κύρου Ἀνάβασις 2.3.13) οἵα = τοσαύτη, ὥστε τὸ πεδίον ἄρδειν.
Μτφρ: Γιατί δεν ήταν εποχή που άρδευαν τα χωράφια.

β. Ἐλείπετο τῆς νυκτὸς ὅσον σκοταίους διελθεῖν τὸ πεδίον. (Ξενοφῶν, Κύρου Ἀνάβασις 4.1.5) ὅσον = τοσοῦτον, ὥστε σκοταίους διελθεῖν τὸ πεδίον.
Μτφρ: Υπολειπόταν από τη νύκτα τόσο διάστημα, όσο ήταν απαραίτητο ώστε, χωρίς να γίνουν αντιληπτοί, να διασχίσουν την πεδιάδα μέσα στο σκοτάδι.